Laten we beginnen bij het begin: wat is online onderwijs? Simpel gezegd is dit een vorm van leren die geheel of gedeeltelijk online wordt gegeven. Vonden onze NNVO-cursussen voorheen voornamelijk face-to-face plaats, na ingang van de noodmaatregelen in maart 2020 leren de cursisten op afstand met een docent en andere cursisten. Dit gebeurt met behulp van online tools zoals Zoom en Microsoft Teams. De meeste cursussen worden momenteel volledig online aangeboden, waarbij al het contact met de docent of tussen cursisten onderling virtueel is.

In sommige gevallen zijn de cursussen blended. Hierbij wordt het online contact gecombineerd met fysieke bijeenkomsten. Een voorbeeld hiervan is de opleiding tot VTS-operator, waarbij vanaf januari 2021 de bedieningsvaardigheden van de simulator deels online en deels op locatie worden aangeleerd.

Verschillende onderwijsvormen
In een klassikale les zijn er verschillende manieren van lesgeven met gebruik van didactische en pedagogische principes. De manier waarop je voorheen lesgaf, kan in een aantal gevallen vertaald worden naar een online variant, maar in veel gevallen ook niet. Het vraagt nieuwe vaardigheden van jou als docent. Hoe kunnen cursisten digitaal samenwerken? Welke onderwijsvormen werken wel online en welke niet? Hoe houd je cursisten actief betrokken? Er zijn dus verschillende vormen om het onderwijs aan te laten sluiten bij de huidige situatie. Hieronder sommen we de belangrijkste drie op:

1. Flipping the classroom
Bij flipping the classroom bekijken cursisten de uitleg en instructie in hun eigen tijd en wordt de tijd met een docent gebruikt om te oefenen, samen te werken, vragen te beantwoorden of op een andere manier actief met de stof bezig te zijn. Hierdoor wordt de lestijd effectiever gebruikt. Dat kent vele voordelen, zoals actief betrokken cursisten en een goede voorbereiding. Veelal maken docenten gebruik van video’s, illustrerende afbeeldingen of andere vormen van online instructie om hun les te interactief te ondersteunen. Meer weten over flipping the classroom? Bekijk bijvoorbeeld eens deze video van Kennisnet.



2. Hybride leren
De beroepspraktijk vormt het uitgangspunt bij hybride vormen van leren. Hybride leren helpt praktijk, theorie en loopbaanleren met elkaar te verbinden, omdat het ervoor zorgt dat het leren beter aansluit bij de vereisten uit het werkveld. In een hybride leeromgeving krijgen cursisten namelijk authentieke taken, kritische beroepssituaties en dilemma’s voorgelegd. Momenteel vinden hybride vormen van leren bij NNVO voornamelijk plaats tijdens de VTS-opleiding; cursisten werken op simulatoren om de beroepspraktijk zo goed mogelijk na te bootsen. We begrijpen dat dergelijke simulaties niet bij elke cursus haalbaar zijn. Toch zijn er een hoop alternatieven om theorie en praktijk met elkaar te verbinden, zodat cursisten die op de ene plek iets geleerd hebben (bijvoorbeeld tijdens de online les) dit kunnen toepassen in een andere situatie (bijvoorbeeld in de praktijk). Lees eens dit rapport van het Expertisecentrum Beroepsonderwijs.

3. Blended learning
Onder blended learning verstaan we het gebruik van online en offline tools in verschillende fases van het leerproces. Afhankelijk van de voorkeur en situatie wordt de cursus zowel online als offline aangeboden. Het wordt gezien als een ideale mix tussen lesgeven met én zonder digitale technologie. Online en offline hebben beide hun voor- en nadelen. Enerzijds zorgen online lessen en e-learning voor een actievere verwerking van de lesstof (voordeel), maar anderzijds kost het tijd om digitale tools eigen te maken, is het overgrote deel van de kennis vrij theoretisch en zijn interactieve samenwerkingsvormen lastig online te realiseren (nadelen). Juist daardoor wordt door docenten een combinatie ervan als afwisselend, aansprekend en duidelijk ervaren. Wil je meer weten over blended learning, bekijk deze video eens.


Al is het op dit moment voor veel docenten niet mogelijk een cursus geheel flippend, hybride en/of blended in te zetten, in de toekomst wil NNVO hier samen met de docenten meer gebruik van maken. Zo realiseren we een unieke combinatie tussen online en offline onderwijs. Je kunt wel een begin maken door onderdelen van deze onderwijsvormen aan bod te laten komen. Onderzoekers, onderwijskundigen en andere deskundigen schreven eerder over online lesgeven en verwante onderwijsvormen. Op Google vind je een wijd spectrum aan onderzoeken, rapporten, video’s en andere informatieve ondersteuning.

Wil je praktische tips van onze eigen onderwijskundigen? Mail dan naar .