Het kan je bijna niet ontgaan zijn: de opening van Zeesluis IJmuiden op woensdag 26 januari 2022. Onder het toeziend oog van sluiswachter Hugo Jut opende koning Willem-Alexander de deur van de grootste zeesluis ter wereld. Daarmee werd de zeesluis officieel in gebruik genomen. Jordy Husslage, hoofd operatie Port of Amsterdam en bestuurslid NNVO: “Het was een spectaculaire dag, een mooie bekroning op zes jaar lang bouwen en maandenlang testen.”
Het schip Bontrup Amsterdam had de eer om als eerste vanuit de nieuwe voordeur de Amsterdamse haven in te varen. Daar werd het schip welkom geheten door een vloot van schepen. Dankzij de nieuwe zeesluis blijven het Noordzeekanaalgebied, de havens van Amsterdam en de Europese achterlandverbindingen de komende honderd jaar goed bereikbaar.
Kleine bijeenkomst
“Heel tof dat de koning er was om de sluisdeur officieel te openen,” zegt Jordy Husslage. Met het oog op corona en de geldende maatregelen was er rondom de opening een kleine bijeenkomst. Deze vond plaats in het Sluis Operatie Centrum in aanwezigheid van direct betrokken partijen. “Hier voerde koning Willem-Alexander rondetafelgesprekjes met mensen die nauw betrokken waren bij de bouw. Fantastisch om te zien dat de koning daar ook de tijd voor nam.”
Getijdeonafhankelijk schutten
Zeesluis IJmuiden is 500 meter lang, 70 meter breed en 18 meter diep en is daarmee de grootste zeesluis ter wereld. Het vervangt de Noordersluis uit 1929. De diepte van 18 meter maakt het voor schepen mogelijk de zeesluis vanaf zeezijde getijdeonafhankelijk te gebruiken en vlot en veilig naar de Amsterdamse havenregio te varen. Hierdoor zijn de havens 24/7 bereikbaar. Het schutten via de nieuwe zeesluis is beter te plannen en verloopt efficiënter. Dat maakt de scheepvaartafwikkeling voorspelbaarder en daarmee de dienstverlening betrouwbaarder.
Zeesluis en opleidingen NNVO
Betekent de ingebruikname van de nieuwe zeesluis nog iets voor de opleidingen van NNVO? Jordy Husslage: “Niet direct, maar misschien wel op de lange termijn. Als je brug- of sluiswachter wilt worden, volg je eerst de basisopleiding bij NNVO. Kom je hier in IJmuiden te werken, dan volg je aanvullend een specifieke e-learning die door de bouwer van de zeesluis ontwikkeld is. Die e-learning heeft een studiebelasting van zes tot acht uur. Daarnaast doe je praktijkervaring op met een mentor. Het is zeker niet ondenkbaar dat de nieuwe technologie die we hier hebben, uiteindelijk ook zal terugkomen in de basisopleiding van NNVO.”
Hoe is het om de grootste sluis ter wereld te bedienen? Sluiswachter Hugo Jut vertelt erover in deze video (bron: Port of Amsterdam).
Zeesluis als waterkering
De zeesluis torent boven het sluizencomplex IJmuiden uit. Reden hiervoor is dat de zeesluis op een waterkerende hoogte is gebouwd van 8.85 meter boven NAP. Daarmee is de sluis voorbereid op de stijging van de zeespiegel en draagt ook in de toekomst bij aan droge voeten in het noordwestelijke deel van de Randstad.
Aanleg Zeesluis
De aanleg van Zeesluis IJmuiden startte in juli 2016 en werd in augustus 2021 afgerond. Een intensieve periode van inventief bouwen, waarbij de ruimte beperkt was. Tijdens de bouw kon de scheepvaart via de bestaande kolken het sluizencomplex blijven passeren. Om overlast op de weg te voorkomen, werd al het materiaal en materieel over water aangevoerd. Vanwege de beperkte ruimte en de naastliggende sluiskolken is er vooral trillingsarm gebouwd. Aan de sluis is alles groot. Zo wegen de twee operationele deuren en de reservedeur elk 3.000 ton. Ze hebben de grootte van een flatgebouw met een afmeting van 72 meter lang, 11 meter breed en 24 meter hoog.
Testen en oefenen
Nadat de bouw was afgerond volgde afgelopen najaar een periode van oefenen en testen van de sluis. Hierbij waren onder meer Rijkswaterstaat, de bedienaars van het Centraal Nautisch Beheer, de sleepdiensten, de vletterlieden (zij leggen schepen aan in de sluis), het loodswezen en de hulpdiensten betrokken. Belangrijk onderdeel van het oefenen met de sluis was het ervaren van de stromingen in de kolk en de krachten die ontstaan op de trossen door de waterstromen als gevolg van de uitwisseling van zoet- en zoutwater.
Samenwerking
Het project Zeesluis IJmuiden is een samenwerkingsverband van de convenantpartijen ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de provincie Noord-Holland, de gemeente Amsterdam samen met Port of Amsterdam en de gemeente Velsen. In opdracht van Rijkswaterstaat heeft Aannemersconsortium OpenIJ (BAM-PGGM en VolkerWessels) de zeesluis gebouwd. OpenIJ is de komende 26 jaar ook verantwoordelijk voor het onderhoud. Het project is medegefinancierd vanuit het CEF-fonds (Connecting Europe Facility) van de Europese Unie.
De openingshandeling was te volgen via een online stream op www.openingzeesluisijmuiden.nl. De komende periode kunnen geïnteresseerden de openingshandeling hier terugkijken.
